منابع خاک و اینکه مدیران و افراد جامعه چگونه با این منبع خدادادی رفتار و مدیریت کنند، از عناصر و مؤلفه‌های مهم پیش‌برنده توسعه و بهبود سطح زندگی هر جامعه‌ای است.
رئیس انجمن علوم خاک ایران امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام اینکه در ایران با مساحت حدود 165 میلیون هکتار، خاک‌های مناسب کشاورزی محدود است و بیشتر اراضی موجود نیز از توان تولیدی زیادی برخوردار نیستند، گفت: با توجه به شرایط موجود کشور، فقط 18.5 میلیون هکتار از اراضی مستعد و آماده بهره‌برداری بوده که طی زمان‌های گذشته تحت کاربری کشاورزی مورد استفاده قرار گرفته است و افزایش آن نیز تقریباً ناممکن است.
منوچهر گرجی افزود: این اراضی شامل کشت آبی حدود 40 درصد و دیم حدود 60 درصد بوده و از استعدادهای متفاوت در تولید کشاورزی برخوردارند. هرساله حدود 3.5 میلیون هکتار از اراضی دیم نیز تحت آیش قرار می‌گیرند و کمتر از هفت درصد این زمین‌ها (1.3 میلیون هکتار) در کلاس یک و بدون محدودیت کشت هستند که بیش از 25 درصد تولیدات غذایی سالانه کشور در آنها صورت می‌گیرد و بقیه دارای یک یا چند محدودیت کم یا زیاد هستند.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر بعضی برآوردها حاکی از این است که به‌طور تقریبی سالانه حدود 10 تا 30 هزار هکتار از زمین‌های حاصلخیز کشور برای توسعه شهرها، روستاها، مناطق صنعتی، مسکونی، تجاری و... دستخوش تبدیل و تخریب قرار می‌گیرند که مسئولان مربوطه نیز به‌علت ناآگاهی علمی، تصورات غلط درباره نامحدود بودن اراضی کشاورزی، مصلحت‌اندیشی‌های بی‌مورد در صدد جلوگیری از این معضل نیستند و در صورت تداوم چنین وضعیتی تا 40 سال آینده اثری از این اراضی پرمحصول باقی نخواهد ماند.
گرجی ادامه داد: بدون شک کاهش سهم سرانه اراضی حاصلخیز کشاورزی در شرایطی که تأمین مواد غذایی ضروری کشور از خارج مرزها هرروزه دشوارتر شده و با چالش‌های زیادی روبه‌رو خواهد بود، می‌تواند در آینده نه‌چندان دور، امنیت غذایی را خدشه‌دار کرده و باعث بروز کمبودهای شدید، بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و تهدید امنیت ملی و خسارت به نظام جمهوری اسلامی و کشور شود.
خاک هم مایه حیات است
وی با بیان اینکه پدیده فرسایش خاک در ایران که حدود دو میلیارد تن برآورد شده که در کنار تهدید بهداشت و سلامت جامعه و محیط زیست، سالانه هزینه 50 میلیارد دلاری به کشور تحمیل می‌کند، تصریح کرد: سال خاک بهانه‌ای است برای شروع حرکت سازنده در این زمینه و در همین راستا انجمن علوم خاک ایران نیز به‌زودی شعبه‌های استانی خود را فعال خواهد کرد.
برگزاری مسابقه شعر خاک
رئیس انجمن علوم خاک ایران با اشاره به اینکه خاک همانند آب مایه حیات است، از برگزاری مسابقه شعر خاک در چهارم خردادماه سال جاری در پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران خبر داد.
گرجی با بیان اینکه در بخش اجرایی تنها هفت کارشناس خاک‌شناسی در سطح کشور در جایگاه خود و مرتبط با این رشته کار می‌کنند، یادآور شد: در کشور هر مؤسسه تحقیقاتی، یک سازمان اجرایی در کنار خودش دارد؛ این در حالی است که در کنار مؤسسه تحقیقات خاک و آب، هیچ سازمان اجرایی وجود ندارد.
وی از جذب اعضای حقوقی توسط انجمن در سال جهانی خاک خبر داد و تأکید کرد: در جهت توجه بیشتر به سال جهانی خاک، در روز جهانی خاک در 15 آذرماه سال جاری (پنجم دسامبر 2015) همایشی با حضور رئیس جمهوری، ریاست مجلس شورای اسلامی و مسئولان ارشد قوه قضاییه برگزار خواهیم کرد.
گرجی با اشاره به اینکه بسیاری از تمدن‌ها بر اثر فرسایش خاک از بین رفته‌اند، خاک را هم تمدن‌ساز و هم تمدن‌سوز دانست و اظهار داشت: برای رفع مشکل فعلی و پیشگیری از صدمات آینده، تعیین متولی جدی و تشکیلات اجرایی مناسب برای حفاظت و مدیریت کیفیت منابع خاک به‌ویژه در اراضی کشاورزی که فقدان آن در حال حاضر به عنوان بزرگ‌ترین خلاء و چالش برای حفظ و بهره‌برداری بهینه از خاک‌های کشور مطرح است، ضروری به‌نظر می‌رسد./
منبع: http://www.iana.ir/keshavarzi
27-2-94